“Ontwikkelingshulp Wereldbank voedt corruptie in arme landen” (CongoForum)

BRUSSEL – De Wereldbank is in beroering. De financiële instelling die verantwoordelijk is voor ontwikkelingshulp aan de armste landen heeft geprobeerd een interne publicatie met erg vervelende conclusies te censureren. Een schandaal met de naam #papergate, zo meldde de Belgische openbare omroep RTBF.

Met de woorden “Misbruik van buitenlandse hulp door elites”, en “bewijs van offshore-bankrekeningen”, stelt de publicatie vraagtekens bij de effectiviteit van de acties van de Wereldbank. De betalingen van ontwikkelingshulp van de internationale financiële instelling voeden een deel van de corruptie in arme landen, ten behoeve van westerse financiële centra en dus ten behoeve van rijkere landen.

Poging tot censuur

De studie “Elite Capture of Foreign Aid” heeft drie maanden geleden met succes een interne validiteitsbeoordeling doorstaan. Hoofdeconoom Penny Goldberg verliet onlangs de Wereldbank. Volgens het blad The Economist had dat te maken met de censuur die de organisatie wilde toepassen.

7,5% van de hulp in belastingparadijzen

De resultaten van het onderzoek, in opdracht van de Wereldbank zelf, zijn de volgende: gemiddeld komt 7,5% van de betalingen van de instelling aan ontwikkelingslanden terecht in belastingparadijzen zoals Zwitserland, Luxemburg en Singapore. Bovendien loopt het aandeel op tot 15% voor de 7 landen die de meeste hulp ontvangen, namelijk wanneer de hulp van de Wereldbank ten minste 3% van het bruto binnenlands product vertegenwoordigt (Oeganda, Eritrea, Sierra Leone, Mozambique, enz.).

“Hoe meer een land afhankelijk is van ontwikkelingshulp van de Wereldbank, hoe groter de betalingen aan offshore financiële centra.”

Concreet tonen de drie onderzoekers aan dat “ontwikkelingshulp aan arme landen systematisch samenvalt met een sterke stijging van de stortingen van de betrokken landen naar rekeningen in belastingparadijzen”. Erger nog, hoe meer een land afhankelijk is van ontwikkelingshulp van de Wereldbank, des te groter de betalingen aan offshore financiële centra.

De belastingontwijking van multinationals buiten de ontwikkelingslanden is al een ernstig probleem voor de ontwikkelingslanden. Het IMF schat het bedrag op 200 miljard dollar per jaar. Dat is flink meer dan de 143 miljard dollar aan ontwikkelingssteun. De belastingontwijking heeft zware gevolgen voor de arme landen in de wereld.

Openbaar geld voor ontwikkelingshulp voedt corruptie

Dankzij #papergate weet de Westerse, Europese, Belgische belastingbetaler nu dat overheidsgeld bestemd voor ontwikkelingshulp corruptie voedt in de armste landen ter wereld, ten behoeve van westerse financiële centra. In het voordeel dus van rijkere landen.

Arnaud Zacharie, secretaris-generaal van de koepel CNCD-11.11.11 zegt hierover: “Dit is bijzonder schokkend en toont in werkelijkheid aan dat instellingen zoals de Wereldbank niet alle maatregelen hebben genomen om toezicht te waarborgen, om de traceerbaarheid te garanderen van de hulp die ze aan de armste landen verleent “.

Interne spanningen

Dit is voor Arnaud Zacharie niet het eerste teken van spanningen binnen de Wereldbank: “Er is een steeds groter wordende kloof tussen enerzijds de onderzoeksdienst van de Wereldbank, die vaak studies van academici bestelt, en anderzijds de raad van bestuur en het voorzitterschap dat het beleid uitvoert. Je moet weten dat dit niet de eerste episode op dit gebied is, want de vorige hoofdeconoom (Paul Romer, winnaar van de Nobelprijs economie) nam zelf nam ontslag na 15 maanden, na het aan de kaak stellen van vervalsingen van gegevens over Chili “.

“Tot nu toe is er weinig systematisch bewijs van de verduistering van hulp”

Het debat over de effectiviteit van ontwikkelingshulp is niet nieuw. In hoeverre stimuleert deze hulp daadwerkelijk de groei, verbetert ze de menselijke ontwikkelingsresultaten en vermindert ze de armoede? De auteurs van de studie benadrukken dat sceptici vaak de zorg uitdrukken dat hulp terecht komt bij de economische en politieke elites van arme landen”. Maar ze zeggen ook dat “er tot nu toe weinig systematisch bewijs is geweest voor de verduistering van hulp”.

Tenminste, tot nu toe. En voor de instelling is de nederlaag tweeledig: de effectiviteit van ontwikkelingshulp bij het terugdringen van armoede wordt diep in twijfel getrokken, en de Wereldbank is duidelijk niet klaar om dat toe te geven. Kunnen de hoogste echelons van de Wereldbank nu nog op grote geloofwaardigheid rekenen? Het debacle is enorm.

© CongoForum, 21.02.20 (rok)