12.10.06 Marie-Anne Vandeputte: Congo houdt me elke dag bezig (11.11.11)
De 46-jarige Marie-Anne Vandeputte is informaticus van beroep en duwt al 12 jaar aan de 11.11.11-kar in Avelgem. In een stembureau in Zuid-Kivu maakte ze afgelopen zomer de historische eerste ronde mee van de verkiezingen in Congo. Ze begeleidde Patient Bagenda tijdens zijn bezoek in West-Vlaanderen. Hij is coördinator van het Comité Anti-Bwaki, een Congolese ngo uit het oosten van het land.
“Wat mij opvalt aan Congo? Het leven dat zich vooral op straat afspeelt, de staat van verval, de schrijnende armoede. Je wandelt op straat en plots spreekt een oude vrouw je aan. Ze heeft al dagen niet gegeten. Op zo’n moment is je schaamtegevoel als rijke westerling wel heel groot.” Toch is de balans van de eerste Afrikareis van Marie-Anne Vandeputte ronduit positief. “De mensen zijn open en warm. Ze hebben heel wat meegemaakt de voorbij tien jaar. Toch hebben ze de moed om door te gaan.”
Plotsklaps word je waarnemer bij de Congolese presidentsverkiezingen?
Marie-Anne Vandeputte. De Europese ngo’s stuurden in totaal 126 waarnemers. 11.11.11 had recht op vier deelnemers en vond het belangrijk om ook vrijwilligers te sturen. Bij de comités van Anzegem, Avelgem en Zedelgem polste men naar kandidaten omdat we al jarenlang samenwerken met het Comité Anti-Bwaki in Zuid-Kivu. Toevallig was ik beschikbaar tijdens de eerste verkiezingsronde.
Liggen de Congolezen wakker van de verkiezingen?
Marie-Anne. Oh ja. Plunderingen en geweld, hier en daar is het nog dagelijkse kost. Alleen de opbouw van een democratie en een eerlijke rechtspraak kan daaraan verhelpen. Nu leggen machtige groepen zoals het leger en de politie belastingen op zonder dat de bevolking daar de vruchten van plukt. De Congolezen hopen dat de verkiezingen een einde maken aan dat soort praktijken. Stabiliteit is de basis van alles en het land is dringend aan aan heropbouw toe.
Drie naburige gemeenten – Anzegem, Avelgem en Zedelgem – werken al enkele jaren samen rond één partner? Hoe is dat gegroeid?
Marie-Anne. Het initiatief kwam eigenlijk vanuit de gemeentelijke Noord-Zuidraden van Avelgem en Zedelgem. Dat gaat breder dan 11.11.11. Na de gemeenteraadsverkiezingen van 2000 trokken we met een eisenpakket naar de gemeente. We vroegen hen onder andere om duurzame solidariteitsbanden met het Zuiden te smeden. De gemeente had daar wel oren naar en toen zochten we naar een partner om gedurende langere tijd een band mee op te bouwen. Uiteindelijk hebben we bewust voor Congo gekozen. Die regio verdient meer aandacht.
Wat betekent zo’n partnerrelatie voor de lokale Noord-Zuidwerking?
Marie-Anne. Je gaat verder dan het louter financiële en verdiept je engagement. Het persoonlijke contact met de mensen ter plaatse werkt verrijkend. Het brengt het Zuiden dichter bij ons. We organiseren infovergaderingen met sprekers van Comité Anti-Bwaki, publiceren informatie in het gemeentelijk blaadje … Zo hopen we de mensen in onze gemeente bewust te maken van de Noord-Zuidproblematiek. Tegelijk wil ik 11.11.11 in Avelgem een nieuw elan bezorgen. Mijn grote wens is het opzetten van een sterke scholenwerking.
En wat hebben de Congolezen eraan?
Marie-Anne. Ze doen inspiratie op, leggen contacten … Patient Bagenda van het Comité Anti-Bwaki bezocht hier bijvoorbeeld een melkveebedrijf. Of maakte afspraken met een zaadveredelingsbedrijf om jaarlijks overschotten te transporteren. Zo kan hij de voedselzekerheid in zijn regio verbeteren want ze werken in Congo nog met zaden uit de koloniale periode die steeds minder renderen.
Waarrond werkt het Comité Anti-Bwaki in Zuid-Kivu?
Marie-Anne. Alsmaar meer mensen moeten van alsmaar minder grond leven. Grote theeplantages bezitten de beste stukken terwijl de rest erodeert. Er is een tekort aan vruchtbare grond en aan voedsel. Het Comité Anti-Bwaki ontgint moerassen en herbebost bepaalde
gebieden. Of legt eenvoudig waterputten aan. Zo verbeteren ze de voedselzekerheid in de regio. Het is de basis voor ontwikkeling, maar er is meer dan dat. Met microkredieten bijvoorbeeld stimuleren ze vrouwen om naaiateliers en zeepfabrieken op te richten.
Wat doet zo’n bezoek aan Congo met jouw engagement?
Marie-Anne. Als kind raakte de Noord-Zuidproblematiek me al. Ik wilde als verpleegster naar het Zuiden trekken maar dat is er niet van gekomen. De reis van afgelopen zomer was mijn eerste kennismaking met Afrika en Congo laat me niet meer los. Elk dag denk ik: hoe kunnen de mensen daar hun lot verbeteren. Onze kinderen gaan naar school en we vinden dat vanzelfsprekend. In Congo is dat niet het geval. Mijn engagement is in elk geval vernieuwd.
© 11.11.11 – Eddy De Neef, 10.10.06