Verkiezingen in Congo: een unieke kans om de banden met het CAB aan te halen.(11.11.11)

2003: het bezoek van Vincent Karumé past volledig in dit kader. Mensen die hem toen ontmoet hebben, herinneren zich vooral zijn gulle lach en zijn gedrevenheid om zoveel mogelijk op te steken van zijn verblijf in België.
2003-2005: met het oog op een tegenbezoek wordt contact gezocht met andere gemeenten die ook samenwerken met het CAB, en een gezamenlijke werkgroep Zedelgem-Anzegem-Avelgem wordt opgericht. Voorbereidingen worden getroffen, maar de situatie in Zuid-Kivu is in 2005 zo gespannen, dat een afreis afgeraden wordt.
2006: alle organisaties die deel uitmaken van Eurac (Europees netwerk van ngo’s actief in Centraal Afrika) mogen een aantal vertegenwoordigers als waarnemer naar de verkiezingen in Congo sturen. Ook onze CAB-werkgroep wordt gecontacteerd, en mijn kandidatuur vertrekt richting Brussel. Groot is mijn verbazing als een paar weken later blijkt dat ik ook effectief deel mag uitmaken van de missie!

Met gemengde gevoelens begin ik aan de voorbereiding. Enerzijds is er de twijfel: kan ik mijn vrouwtje wel staan tussen die ervaren Congo-reizigers, heb ik wel voldoende achtergrond… maar anderzijds is er ook dat onmiskenbare ‘waw’-gevoel: wat een unieke kans wordt mij geboden om ter plaatse de mensen van het CAB te ontmoeten!

Op 22 juli is het zover: Bukavu, here we come! Het wordt het begin van een onvergetelijke veertiendaagse.Na een overnachting in Kigali en een tocht per minibus door het adembenemende landschap van de “mille collines” bereiken we in de vooravond Bukavu, waar we* hartelijk verwelkomd worden door Patient Bagenda, voorzitter van het CAB.
(*=Jean-Paul Davreux, van Entraide et Fraternité, franstalige tegenganger van Broederlijk Delen, en ik).

Meteen de volgende dag al kunnen we met een groep vormingswerkers van het CAB het terrein op. We rijden richting Murhesa, waar alle lokale chefs en projectverantwoordelijken uit de regio die dag samengekomen zijn voor een laatste opleidingsdag rond de verkiezingen. De belangrijkste punten van de voorbije sessies worden nog eens opgefrist, en waar nodig bijgewerkt met actuele gegevens, zodat deze mensen aan het einde van de dag naar hun achterban kunnen terugkeren met de meest recente informatie rond het verkiezingsproces.
Wat ons daarbij opvalt is de gestructureerde aanpak van de sessie, de objectiviteit van de verstrekte informatie, en de maturiteit van de aanwezigen, duidelijk een gevolg van de voortdurende aandacht voor bewustmaking en vorming door organisaties zoals het CAB.
Onze aanwezigheid wordt ten zeerste op prijs gesteld, en sterkt het vertrouwen in de geloofwaardigheid van het gebeuren. Soortgelijke sessies worden de komende dagen in andere centra herhaald, om zoveel mogelijk mensen goed voorbereid aan de verkiezingen te laten deelnemen. Bewonderenswaardig!

Van dinsdag tot vrijdag zijn onze dagen gevuld met bijkomende opleiding, contacten met nationale waarnemers, vastleggen van te observeren kiesbureaus, briefings van de MONUC, practische regelingen voor de verkiezingsdag zelf, maar ook met het opsnuiven van de sfeer in Bukavu en contacten met de bevolking. De sfeer is rustig, maar de verwachtingen zijn hooggespannen. De meeste mensen zijn overtuigd van het belang van de verkiezingen, en hopen vooral dat deze de aanzet vormen tot blijvende vrede in de regio, zodat ze hun leven kunnen heropbouwen.

Zaterdag maken we een rondje langs de kiesbureaus die onder ons toezicht vallen, om de voorbereidingen op te volgen. Op de meeste plaatsen is men bezig met de verificatie van het materiaal, de verantwoordelijken zijn ter plaatse, en plannen zelfs de nacht in de bureaus door te brengen om de volgende dag tijdig te kunnen starten. Eén bureau, waar sedert dinsdag geen verantwoordelijke meer gesignaleerd werd, baart ons een beetje zorgen, maar bij een 2e ronde in vooravond blijken ook daar de voorbereidingen volop aan de gang te zijn. So far, so good dus.

30 juli: de historische dag. Bij onze aankomst aan het stembureau (5.30u, het is nog halfduister), staan reeds lange rijen kiezers geduldig aan te schuiven. Alles is rustig, en op enkele kleine incidenten na, blijft dat ook zo voor de rest van de dag. Politieke getuigen en journalisten maken gretig gebruik van hun toegang tot de stembureaus, zonder echter de orde te verstoren. De meeste practische problemen doen zich voor bij analfabeten, maar ieder bureau vindt daar wel zijn eigen oplossing voor. Als er die dag één woord aan mijn beperkte Swahili-woordenschat wordt toegevoegd is het wel ‘kunja’. Ontelbare keren worden kiezers erop gewezen dat ze de onhandige reuzenformuliren moeten plooiem om ze in de urne te krijgen. Wat mij van die dag echter het langst zal heugen, is de telling zelf. Ondanks het beperkte licht, honger, dorst, vermoeidheid.. had iedereen hetzelfde doel voor ogen: onze opdracht  tot een goed einde brengen. Solidariteit krijgt op zo’n moment een concrete invulling. Uiteindelijk is voor ons de klus geklaard rond 8u de maandagmorgen. Tevredenheid alom!

De dagen na de verkiezingen proberen we de verwerking van de resultaten op te volgen, maar omwille van logistieke problemen komt die nogal traag op gang. Dit geeft ons de ruimte om nog wat tijd met het CAB door te brengen.
Op woensdag wonen we een halfjaarlijkse evaluatievergadering bij over de landbouw-projecten. De vooropgestelde doelstellingen worden vergeleken met de reeds geboekte resultaten, en waar nodig bijgestuurd. Met deze werking bereikt het CAB zo’n 38.000 gezinnen (jawel!) in de wijde omgeving van Bukavu. Door de strijd aan te gaan tegen erosie, het opstallen van hun vee, compostering en het uitproberen van nieuwe teelten slagen die gezinnen erin voldoende voedsel te produceren  voor hun eigen onderhoud, en zelfs een eigen inkomen te verwerven door verkoop van een deel van de opbrengst.
Meer nog dan de cijfers die we op woensdag voorgeschoteld kregen, kan het bezoek aan enkele projecten op de laatste dag van ons verblijf ons overtuigen van de doeltreffende werking van het CAB. We ontmoeten Charlotte, een ongeletterde dame om U tegen te zeggen.
Vertrekkend van een aantal konijnen die ze te leen kreeg van het CAB slaagde ze erin een eigen veestapel op te bouwen, bestaande uit koeien, schapen en varkens. Ze werd een voorbeeld voor de mensen uit haar omgeving; en leidt momenteel een lokaal ontwikkelingscentrum waar zo’n 300 gezinnnen deel van uitmaken. We komen voorbij waterreservoirs en plaatselijke watervoorzieningen gerealiseerd door of met hulp van het CAB, velden waar aan moerasbouw wordt gedaan, vergaderlokalen in opbouw en kunnen alleen maar vaststellen dat wat we zien onze stoutste verwachtingen overtreft.
Geïmponeerd zijn we vooral door de moed van zowel de medewerkers van het CAB als de deelnemende gezinnen om onder alle omstandigheden te blijven geloven dat verandering van henzelf kan komen. Als er één boodschap is die ik van ginder meegekregen heb, dan is het wel deze: onze aandacht voor hun problemen is voor hen een houvast, een morele steun,  en die mogen we niet laten verslappen.

Met dank aan
– 11.11.11, en meer bepaald aan Kris Berwouts, voor het vertrouwen, de begeleiding en de steun 
– de mensen van het CAB voor de hartelijke ontvangst
– Breoderlijk Delen voor de hulp bij de voorbereiding

Eind september komt Patient Bagenda van het CAB naar België.
Op 1 oktober spreekt hij over de verkiezingen in Congo op een bijeenkomst nav 40 jaar 11.11.11 in Izegem.
In de dagen vooraf  is er een voordracht gepland in WW-Kortrijk, maar nog niet bevestigd.
Geïnteresseerden die meer info wensen, kunnen contact opnemen met Marie-Anne Vandeputte op nummer 056/64.88.66