De kwaliteit van medicijnen “made in Congo” wordt op de proef gesteld (CongoForum)

KINSHASA- Kunnen in Congo gemaakte geneesmiddelen geïmporteerde moleculen vervangen? De regering in Kinshasa zegt ja en wil de industrie in de DRC bevorderen door ziekenhuizen, apotheken en ngo’s te verplichten bepaalde producten ter plaatse aan te kopen. Dit baart  de gezondheidswerkers echter zorgen, aldus de berichtgeving van Actualité.cd.

“Het is niet gemakkelijk zaken te doen in Congo”, zegt de 52-jarige Joss Ilunga Dijimba, die moeite heeft zijn farmaceutisch bedrijf, Pharmagros, draaiende te houden in de buitenwijken van de hoofdstad van de Democratische Republiek Congo. Het bedrijf, waar ongeveer 40 mensen werken, heeft de massale plunderingen van de jaren negentig zo goed als het kan overleefd, zegt hij. Maar er zijn ook belastingen, douanerechten, de moeilijkheid om gekwalificeerd personeel aan te werven…
De ondernemer, die is afgestudeerd aan de universiteit van Texas, vindt het idee om de plaatselijke industrie te bevorderen een goede zaak  en is ook overtuigd  dat verschillende Congolese bedrijven, waaronder het zijne, van een zeer hoog niveau zijn.

In de geklimatiseerde gebouwen van Pharmagros, achter muren met prikkeldraad, zijn mannen in witte jassen bezig met de productie van generieke geneesmiddelen, waaronder paracetamol, die in het hele land moeten worden geleverd. Bijna driekwart van de 90 miljoen inwoners van de DRC leeft onder de armoedegrens en ondanks het grote potentieel van het land op het gebied van mijnbouw, watervoorziening en landbouw, worden de meeste producten die in het land worden geconsumeerd, geïmporteerd.

35 geneesmiddelen

De Congolese regering heeft 35 geneesmiddelen vastgesteld, waaronder paracetamol, die gezondheidsinstellingen ter plaatse moeten aanschaffen. Deze regel werd eind vorig jaar vastgesteld, maar blijft wegens tegenstand en moeilijkheden bij de uitvoering voorlopig aan een moratorium onderworpen.

Deze geneesmiddelen kunnen in de DRC worden vervaardigd en gekocht, zegt Donatien Kabamb Kabey, directeur van de apotheken van het ministerie van Volksgezondheid. De regering wil de lokale productie dan ook stimuleren zonder de invoer te verbieden, zegt hij. Sinds de aankondiging van de nieuwe regeringsmaatregelen zijn 15 farmaceutische bedrijven opgericht, naast de 24 die reeds in de DRC bestaan, aldus de heer Kabey.

Lakse regelgeving

Deskundigen menen echter dat de lakse regelgeving betekent dat in Congo gemaakte medicijnen onveilig kunnen zijn. “Als je in Congo een beroep doet op de privé-sector, is dat op eigen risico,” waarschuwt Ed Vreeke, die Quamed leidt, een in België gevestigd bedrijf dat de kwaliteit van geneesmiddelen controleert.”Volgens de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) sterven elk jaar honderdduizenden mensen aan geneesmiddelen van slechte kwaliteit of namaakgeneesmiddelen.

Bij navraag buiten een apotheek in Gombe, het rijkste district van Kinshasa, waren de meningen van de klanten verdeeld. “Ik heb geen vooroordelen”, zegt Joelle, een 29-jarige advocate, die niet heeft gekeken naar de herkomst van de medicatie die ze net heeft gekocht. “Er is nog steeds een verschil in kwaliteit,” zegt Olivier, 52, een ambtenaar. “Maar”, voegt hij eraan toe, “als de kwaliteit hetzelfde is, geen probleem”.

Vreeke erkent dat de Congolese regels zijn verbeterd, maar waarschuwt meteen ook dat het land niet over de middelen beschikt om de nodige controles uit te voeren, onder meer op de chemische samenstelling van geneesmiddelen. Het hete en vochtige klimaat van de DRC zorgt ook voor opslagproblemen.

Nationaal laboratorium voor kwaliteitscontrole

In 2021 bleek bijvoorbeeld uit een onderzoek naar in Kinshasa verkochte oogdruppels dat drie van de zeven geteste producten niet aan de normen voldeden en dat het ene in Congo geproduceerde monster besmet was. Kabey, directeur van de apotheken van het ministerie van Volksgezondheid, repliceert dat de normen de laatste jaren “enorm” zijn verbeterd en voegt eraan toe dat de regering bezig is met het opzetten van een nationaal laboratorium voor kwaliteitscontrole.

Ngo’s bezorgd

Volgens humanitaire bronnen hebben deze toezeggingen de grote ngo’s, zoals Artsen Zonder Grenzen (AZG) en Médecins du Monde (MDM), niet overtuigd, omdat zij om vrijstelling van de nieuwe plaatselijke aanbestedingsregels hebben gevraagd. Artsen Zonder Grenzen wenste geen commentaar te geven maar Médecins du Monde bevestigde dat zij wel degelijk om een ontheffing had verzocht wegens bezorgdheid over de kwaliteit en het vermogen om aan de vraag te voldoen.
“We moeten hoge kwaliteitsnormen hebben voor iedereen, maar de realiteit van het land is dat het soms onmogelijk is,” zei een humanitaire bron op voorwaarde van anonimiteit.

© CongoForum, 05.07.22 (edm)

Beeld: pharmacie bij “Mpokolo wa Muoyo”, Kananga, Kasaï

Bron: Eddy Merveillie