Lokale gemeenschappen handhaven hun verzet tegen oliemaatschappij Perenco (CongoForum)
KINSHASA – De Frans-Britse oliemaatschappij Perenco heeft interesse voor twee zones voor de Congolese kust waar olie te vinden is. Congo zoekt zoals bekend bedrijven die een aantal olie- en gasgebieden willen ontginnen. De minister van Brandstoffen, Didier Budimbu, woonde zaterdag een activiteit van Perenco bij. Maar Greenpeace Afrika wijst er in een persbericht op dat de plaatselijke gemeenschappen helemaal geen nieuwe olieprojecten willen. Zij wijzen op de jarenlange vervuiling en andere misbruiken.
“Niemand van de politieke elite in Kinshasa zou willen wonen in de olierijke ecosystemen waar Perenco zijn boringen doet”, zegt Patient Muamba van Greenpeace Afrika. “Niemand zou de armoede of de intimidatie aanvaarden. De Congolese regering moet naar de bevolking luisteren. Ze moet verhinderen dat Perenco een aanbod doet om zijn toxische activiteiten in ons land uit te breiden.”
In Frankrijk wordt Perenco momenteel gerechtelijk vervolgd door organisaties die het bedrijf willen dwingen om aangerichte milieuschade te herstellen. Het Franse gerecht is ook aan het onderzoeken in welke mate Perenco ‘officials’ in Afrika omkocht. Perenco heeft een kwalijk verleden in landen als Gabon, Peru en Guatemala. In het Verenigd Koninkrijk was het onlangs nog verantwoordelijk voor een olielek.
Kritiek van wetenschappers en ngo’s
Wetenschappers en Congolese en internationale ngo’s zijn niet te spreken over de plannen om nieuwe olie- en gasgebieden te laten exploiteren in de DR Congo. Ze waarschuwen voor mensenrechtenschendingen, een aantasting van de rechtsstaat en kwalijke gevolgen voor de biodiversiteit en het klimaat. De meeste grote oliemaatschappijen gaan tot nu toe niet in op het aanbod van de Congolese autoriteiten. Bedrijven kregen diverse keren extra tijd om hun interesse kenbaar te maken. Wanneer er contracten worden afgesloten, moeten overigens stevige ‘ondertekeningsbonussen’ worden betaald, aldus Greenpeace Afrika.
Medewerkers van Greenpeace Afrika bezochten in april zones aan de Congolese kust, waar veel mangrovewouden liggen. Ze spraken in de streek van Muanda en Lukula met vissers, boeren, traditionele leiders, jongeren en lokale verenigingen. Het bezoek wees uit dat er veel verzet is tegen de plannen voor nieuwe olieprojecten. Ook in delen van Equateur, Tshuapa, Haut-Lomami en Tanganyika stelt de bevolking zich weigerachtig op tegenover eventuele nieuwe olieprojecten.
In het nationaal mangrovepark was er eerder dit jaar een enorme brand in een zone waar olie, ingevoerd uit Angola, lag opgeslagen. Perenco was niet betrokken bij dat incident. “Maar het toont wel aan hoe kwetsbaar het ecosysteem is voor olie.”
Kwalijke reputatie
Perenco heeft hoe dan ook geen goede reputatie bij de bevolking in het kustgebied. Op 19 april 2023 waren er in Muanda grote betogingen. De inwoners daar eisten dat een bedrag van 10 miljoen dollar, betaald door Perenco, effectief zou worden gebruikt om de stroomvoorziening in Muanda te verbeteren.
De dorpen Malela, Kimbanza en Malemba liggen in een gebied waar het Nigeriaanse Century Energy Services en Kebo Energy olie willen ontginnen. Andere oliegebieden wekken de interesse van Perenco. “Wij begrijpen niet waarom de regering doet alsof wij niet bestaan”, zegt een inwoner van Malela. “Hebben wij dan geen enkel recht om te weten wat er op onze gronden gaat gebeuren?”
Vissers klagen nu al dat hun beroep wordt bemoeilijkt door beperkingen die worden opgelegd door het Congolese Instituut voor Natuurbescherming (ICCN). Sommige vissers zijn nu bang dat olieprojecten zullen leiden tot nog meer beperkingen.
Ministerie negeert bevolking
De inwoners van Kimbanza en Malemba vinden het niet kunnen dat het ministerie van Brandstoffen nooit met hen is komen praten. Zij willen niet weten van eventuele projecten van Perenco. De mensen in Malemba werken nu aan een plan om hun gemeenschappelijke bossen te beheren en hopen zo projecten van Perenco te kunnen verhinderen. “Niemand zal ons van onze gronden beroven”, is ter plaatse te horen. “Wij hebben al rechten die wettelijk zijn erkend.”
In Matamba-Makanzi kregen ze wel bezoek van personen van het bevoegde ministerie maar die zeiden geen woord over mogelijke nieuwe olieprojecten. Ze wilden alleen een beroep doen op plaatselijke gidsen.
© CongoForum, 26.05.23 (db)
Beeld – bron: illustratief, Radio Okapi/Guyroger Nyampala